1. Pazarlama Nedir? Neden Yapılır?
Pazarlama, en basit hali ile, sunulan bir ürün veya hizmetin, hem tanıtımını, hem teklifini, hem de sunumunu içeren tüm süreçlerdir. Pazarlama bir kuruluşun, sunduğu şey ne olursa olsun ve bunu kime sunarsa sunsun, büyümesi, tanınması ve bir müşteri kitlesi oluşturabilmesi için kesinlikle yapması gereken bir faaliyettir. Pazarlama, pek çok çeşitli yolla yapılabilir. Daha önceden kullanılmış ve başarılı olmuş stratejileri olsa da, yeni stratejiler oluşturmaya uygundur. Bu yazıda, hem pazarlamayı, hem de sağlık turizmi pazarlamasını inceleyeceğiz.
Peki, pazarlamayı neden kullanırız? Kısaca göz atalım:
Pazarlama Bilgilendirir
Ürünü oluşturduk, testlerini yaptık, özelliklerini tekrar gözden geçirdik. Bizim için bu ürün artık mükemmel hale geldi. Kesinlikle satmalı! Peki, müşterinin bundan haberi var mı? Maalesef yok. İşte pazarlama, ürünün hakkında zaten bilinenleri, müşterilere anlatmaya yarar. Ancak, pazarlama metodları sayesinde kafa karıştırıcı ve gereksiz detaylarla dolu bilgilendirmeler yerine, müşterinin işine yarayacak, onlara ürünün faydasını anlatacak bilgiler verilmiş olur.
Pazarlama, Sürdürülebilir Hale Getirir
Bir kuruluşa uzun vadeli başarıyı getiren nedir? Bunu sağlayabilecek pek çok şey olsa da, bunlardan ikisi bahsi geçen kuruluşun itibarının gün geçtikçe güçlenmesi ve müşterileri ile uzun vadeli ilişkiler kurabilmesi olarak belirtilebilir. Yani bunun temelinde biraz da iletişim becerileri yatar. Kişisel olarak baktığımızda iletişim becerilerimizin ne gibi şeylere bağlı olduğunu veya bunları nasıl geliştirebileceğimizi biliyoruz. Peki, bir kuruluşun müşterileri ile iletişimi nasıl olur? Pazarlama metodları ile. Pazarlama yalnızca kısa vadede ürün satmaya yaramaz. Ayrıca bir kuruluşun mesajını, hissettiklerini, karakterini, müşterileri ile ilgili düşündüklerini ve dünya görüşünü karşı tarafa aktarır. Bu aktarım, uzun vadede bir kuruluş kimliği oluşmasına yardımcı olur. Aynı zamanda, müşteriler ile uzun vadeli etkileşimler kurabilmenin yolu da etkili bir pazarlama stratejisinden geçer.
Pazarlama, Şartları Eşitler
Küçük bir kuruluşun, kurulduğu sektördeki büyük oyuncular ile mücadele edebilmesi genelde imkansız görünür. Halbuki, doğru pazarlama stratejileri kullanılırsa, bu küçük kuruluşun sektörde aldığı pazar payını tatmin edici noktalara çıkarması mümkün olabilir. Yani, pazarlama metotlarının kullanıldığı bir yerde küçük ölçekli kuruluşlar kartlarını doğru oynarlar ise büyük kuruluşların karşısında beklenmedik sonuçlar alabilirler.
Pazarlama, Etkileşimi Artırır
Pazarlamanın pek çok kanalı vardır. Bu kanallar efektif ve doğru kullanıldığında olası müşteriler ile sayısız etkileşim kurulabilir. Bu sayede daha çok insana ulaşılır, ve büyüme için yeni fırsatlar yaratılmış olur. Ayrıca etkileşim sayesinde müşteriler ile uzun soluklu duygusal bağlar kurulabilir. Özellikle hizmet sektöründe insanların satın alma kararlarının yüzde 50’sinden fazlasının duygusal temelli olduğu düşünülünce, etkileşimin önemi daha iyi anlaşılabilir.
Pazarlama, Sattırır
Pazarlama olmadan, ürünlerimizi ve hizmetlerimizi satabilir miyiz? Belki, ancak asla istediğimiz seviyelere ulaşamayız. Sunduklarımız istediği kadar kaliteli olsun, bunu anlatmadığımız sürece, kimsenin bizden haberi olmayacaktır. Bu yüzden pazarlama, işimizin büyümesi, yeni müşteriler bulmamız ve markamızı inşa etmemiz için hayati öneme sahiptir.
2. Sağlık Turizminde Pazarlama Yaklaşımı
Sağlık turizmi, multidisipliner bir yapıya ve birbirinden bağımsız sayılabilecek pek çok öğeye sahip olduğundan, farklı pazarlama metotlarının harmanlandığı bir sektördür. Sağlık turizmi pazarlamasında konferans ve fuarlar aracılığı ile B2G pazarlamadan tutun da, ön tanı merkezleri ile direkt olarak müşteriye pazarlamaya kadar pek çok yöntem bir arada kullanılır.
Sağlık, genel olarak güvene dayalı bir sektördür. Hiç kimse güven duymadığı bir kişiye sağlığını emanet etmez. Sağlık turizmi ise bu güvene çok daha fazla ihtiyaç duyulan bir sektördür. Yabancı bir ülkede bulunan birine sağlığını emanet etmek, yine bir kuruma seyahat ve tedavi planlamaları konularında güvenmek, başlı başına endişe verici bir süreçtir.
Sağlık turizmi pazarlaması, işte bu endişeyi yatıştıracak şeylere odaklanır. Örneğin, sağlık kuruluşları ve acenteler, yurtdışı fuarlara ve konferanslara katılarak kendilerini hedef ülkenin kuruluşlarına ve kişilerine bizzat tanıtırlar. Bizzat tanıtma sayesinde, etkileşim kuvvetlenir ve güven duygusunun oluşma ihtimali artar.
Bir diğer örnek ön tanı merkezleridir. Ön tanı merkezleri sayesinde yabancı hastalar kendi ülkelerinde, kendileri ile aynı dili konuşan sağlık çalışanları ile tedavileri hakkında yüz yüze konuşur ve planlamalarını yapar. Burada ön tanı merkezi sayesinde potansiyel sağlık turisti olacağı tedaviye ve gideceği ülkeye duyduğu güven artırılmış olur.
3. Sağlık Turizmi Pazarlamasının Çeşitleri Nelerdir?
Sağlık turizmi, global bir sektör. Bundan dolayı pazarlama çalışmaları da çok çeşitli şekillerde yapılabiliyor. Özellikle dijital dünyanın gelişmesi ve yaygınlaşması ile sağlık turizminde yeni pazarlama eğilimleri ortaya çıkıyor. Şimdi ise sağlık turizminde genel olarak kullanılan pazarlama çeşitlerine göz atalım.
Konvansiyonel Pazarlama
Televizyon, radyo gibi geniş kitlelere hitap eden araçların üzerinden yapılan pazarlamadır. Geniş kitlelere ulaşmanın en hızlı yollarından biridir. Ancak konvansiyonel pazarlama araçlarında belirli bir hedef kitleye ulaşmak pek mümkün değildir.
Dijital Pazarlama
Sağlık turizmi pazarlamasında belki de en çok kullanılan pazarlama yöntemidir. Sosyal medya ve web sitesi aracılığı reklamlar verilebilir, hizmetler tanıtılabilir ve satış süreçleri dahi yönetilebilir. Dijital platformların sunduğu kapsamlı seçenekler sayesinde reklam kampanyaları doğru kitleye aktarılır, aynı zamanda geçmiş veriler ile analizler yapılarak reklam kampanyaları sürekli geliştirilebilir.
B2G Pazarlama
Hedef ülkeler ile yapılacak özel anlaşmalar veya hedef ülkelerde düzenlenen çeşitli ihaleler aracılığı ile sağlık turizmi pazarlaması yapılması pek bilinmeyen ancak etkili bir yöntemdir. B2G, yani Business to Government pazarlama ile iş önce hedef ülkenin devlet kurumlarına tanıtılır. Bu sayede kitlelere hızlı ve etkili şekilde ulaşılmış olur.
B2I Pazarlama
B2I, yani Business to Insurance pazarlama, hedeflenen ülkedeki sigorta şirketleri ile yapılabilecek anlaşmalara ve işbirliklerine odaklanır. Bu sayede hem sigorta şirketleri müşterilerini başka bir ülkede daha düşük fiyatlar ile tedavi ettirebilir, hem de sağlık turizmi kuruluşu tek anlaşma ile pek çok müşteriye bir anda ulaşma şansı yakalar.
4. Sağlık Turizminde Dijital Pazarlama
Dijital pazarlama, internetin yaygınlaşması ile birlikte pazarlamanın en önemli stratejilerinden biri haline geldi. Artık herhangi bir hizmet veya ürün almadan önce dijital dünyada saatlerce araştırma yapıyoruz. Sağlık hizmetlerinde de durum farklı değil. İnsanlar bir doktoru, kliniği veya hastaneyi sosyal medya hesaplarından ve web sitelerinden inceliyor, Google yorumlarını okuyor ve sosyal kanıtları dikkatlice araştırıyor.
Sağlık turizminde ise dijital pazarlamanın önemi lokal sağlık hizmetlerinde olduğundan daha önemli. Hem sağlık kuruluşlarının, hem sağlık turizm acentelerinin, hem de ülkelerin sağlık ve turizm hizmetlerini dünyaya ulaştırmalarının en etkili yolu dijital pazarlama. Peki, sağlık turizminde dijital pazarlama neleri içeriyor? İnceleyelim.
Sosyal Medya
Sosyal medya kullanan kişi sayısı 4 milyarı aşmış durumda ve her geçen gün de artmaya devam ediyor. Instagram, Facebook ve Youtube gibi mecralarda var olarak olası müşterilere ulaşmak bu yüzden çok etkili.
Sosyal medya kanallarının ilk avantajı bir dijital itibar oluşturulmasına katkıda bulunması. Sosyal medya platformlarında açılacak işletme hesaplarından paylaşılacak içerikler sayesinde hizmetler tanıtılır ve marka mesajı olası müşterilere aktarılır. Bu sayede uzun vadede bir dijital itibar oluşturulur.
Sosyal medya kanallarının bir diğer avantajı bu platformlarda verilen reklamlardır. Bu platformlar reklam konusunda öyle detaylı seçenekler sunar ki, bu reklamlar gerçekten en ilgili kitlelere ulaşır, bu sayede reklam kampanyalarının verimi sürekli artar. Sosyal medya, bu avantajları ile dijital pazarlamanın en önemli sac ayaklarından biridir.
SEO
SEO, yani arama motoru optimizasyonu, web sitelerinin Google, Yandex veya Bing gibi arama motorlarında yapılan aramalarda üst sıralarda çıkmasına imkan sağlayan çalışmalara verilen isimdir.
Peki, arama motorlarında üst sıralara çıkmanın avantajı nedir? İnsanlar, arama motorlarında yaptıkları aramanın sonuçlarını ilk sıralarda bulamazlarsa, nadiren sonraki sonuçlara göz atarlar. Ayrıca, ilk sıralarda çıkan sonuçlara tıklanma ihtimali de daha fazladır. Bundan dolayı, bir işletme, SEO çalışmaları sayesinde daha geniş kitlelere ulaşma şansı bulur, ayrıca bunu reklam vermeden yapmış olur.
İçerik Pazarlaması
Pazarlamanın en önemli aşamalarından biri olası müşterileri bilgilendirme amacıyla beslemektir. Peki, bu besleme nasıl yapılır?
Yazı içerikleri sayesinde, olası müşterilerin aklına takılan pek çok soru cevaplanabilir. Örneğin, pek çok marka, oluşturduğu blog sayfaları sayesinde marka ile alakası olmayan kişilerin de sorularını cevaplayarak kendilerine olan ilgiyi ve tanınırlıklarını artırmaktadırlar.
İyi bir içerik pazarlaması süreci 5 aşama ile özetlenebilir. Bu aşamalar hedef kitlenin analizi, mevcut içeriklerin düzenlenmesi, içerik üretim planı, performans takip planı ve dağıtım planı olarak sıralanabilir. İçerik pazarlamasında öncelikle içerikleri hangi hedef kitlenin tüketeceği analiz edilir, buna göre ayarlamalar yapılır. Daha sonra mevcutta bulunan içerikleri analiz edilip editörlük çalışmaları yapılır. Bu aşamalardan sonra içeriklerin üretim planı hazırlanır, bu içeriklerin başarılarını hangi metrikler ile değerlendirileceğinin planı yapılır ve bu içeriklerin insanlara hangi kanallar aracılığı ile aktarılacağı belirlenir.
Web Site
İyi hazırlanmış bir sağlık turizmi web sitesi, kendisine gelen olası müşterileri doğru bilgilendirir, iyi bir deneyim yaşatır ve onları kalıcı müşteriler haline getirir. Web site üzerinden bir kuruluş hizmetlerinin tamamını anlatabilir, içerikleri sayesinde bulunduğu sektörü iyi bildiğini olası müşterilerine gösterebilir, web sitesinde bulunan blog sayfaları ile olası müşterilerinin aklındaki tüm sorulara cevap verebilir ve hatta otomatik randevu sistemleri ile satış süreçlerini de yönetebilir. Ayrıca Google Ads üzerinden web sitelerinin belirlenen sayfaları belirli arama kelimelerinde reklam olarak gösterilebilir. Google Ads tarafında sağlanan kapsamlı imkanlar ile verimli ve doğru kitleye ulaşan reklam kampanyaları oluşturulabilir.
5. Adım Adım Sağlık Turizmi Pazarlaması Süreçleri
Sağlık turizmi pazarlamasında kullanılabilecek pek çok metod var. Ancak hangi stratejileri ve yöntemleri kullanırsak kullanalım, pazarlama süreçlerinin değişmez bazı aşamaları da mevcut. Bu aşamalar aşağıdaki gibi listelenebilir:
- Pazarlama Hedeflerinin Belirlenmesi
- Eğer mevcut ise, geçmiş pazarlama metodlarını değerlendirme
- Pazar araştırması(Müşteri segmentasyonu, rakip analizi)
- Kuruluşun güçlü ve zayıf yanlarının belirlenmesi
- Hedef kitlenin belirlenmesi ve analizin detaylandırılması
- Pazarlama bütçesinin belirlenmesi
- Önceki aşamaların sonuçlarına göre bir pazarlama stratejisi belirleme
- Pazarlama stratejilerini uygulama takviminin belirlenmesi
- Uygulanan stratejileri değerlendirme yöntemlerinin belirlenmesi
6. Sağlık Turizmi Pazarlama Danışmanlığı Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Pazarlama süreçleri genellikle sağlık kuruluşlarının veya sağlık turizm acentelerinin kendi bünyelerinde başarı ile yönetebilecekleri süreçler değil. Bunun en temel sebepleri ise pazarlama süreçlerinin oldukça karmaşık olması, strateji belirlemenin bir tecrübe gerektiriyor olması ve pazarlama süreçlerinde kullanılacak yazılı veya görsel tüm materyallerin oluşturulmasının oldukça fazla emek ve zaman gerektirmesi olarak ifade edilebilir.
Bundan dolayı pek çok sektörde olduğu gibi sağlık turizminde de kuruluşlar pazarlama çalışmaları için ajanslar ile çalışmayı tercih ediyorlar. Ancak pazarlama hizmeti almadan önce dikkat edilmesi gereken bazı kriterler var:
Çalışacağınız Kurumun Odağı Sağlık Turizmi Olmalı
Evet, halihazırda piyasada pek çok kuruluş pazarlama hizmeti veriyor, ancak sağlık turizmi kendine has mevzuatları ve kuralları ile pek çok sektörden farklı bir yapıya sahip. Bundan dolayı pazarlama faaliyetlerinin pürüzsüz yürümesi için sağlık turizmine, ya da en kötü ihtimalle sağlık sektörüne odaklanmış bir danışmanlık firması ile çalışın.
Raporlama Yöntemlerine Bakın
Pek çok danışmanlık firmasının eksik olduğu kısım, raporlama işlemleridir. İyi bir danışmanlık firması, size yapılan işleri ve elde edilen sonuçları belirlenen sıklıklarda sunabilmek için çeşitli raporlar hazırlar. Çalışacağınız kuruluşun raporlama sistemine göz atmanızı tavsiye ediyoruz.
Sektörünüz ile İlgili Ön Materyal İsteyin
Sağlık turizmi pazarlaması ile ilgili çalışacağınız kuruluştan, sektörle alakalı bir ön materyal isteyin. Bu materyal, sektörü değerlendiren bir rapor, sektördeki belirli bir işi yapma rehberi vb. olabilir.
Kendi Kuruluşunuz ile İlgili Değerlendirme Materyali İsteyin
Bir danışmanlık firması ya da pazarlama ajansı ile çalışmadan önce kuruluşunuzu değerlendirmelerini talep edin. Bu değerlendirmeyi bir rapor sunmalarını isteyin. Bu raporun kalitesi, aslında çalışacağınız kuruluşun analiz yeteneğini ve sektör bilgisini de size gösterecektir. Ayrıca, bir işe başlamadan önce geçmişten ders çıkarmak önemli.
7. Sağlık Turizmi Pazarlamasında Yapılan Sık Hatalar
Sağlık turizmi pazarlaması multidisipliner ve zorlu bir süreç. Bundan dolayı süreçler uygulanırken pek çok hata da meydana gelebiliyor. Sağlık turizmi pazarlamasında yapılan hatalara göz atalım.
- Hedef kitleyi yeterince daraltmadan pazarlama faaliyetlerine başlamak
- Hastanın psikolojik yapısında mevcut olabilecek farklılıkları önemsememek
- Pazar ve rakip araştırmasının eksik veya hiç yapılmaması
- Tüm olası müşterileri memnun etmeye çalışmak
- Pazarlama bütçesine gereken önemi vermemek
- Pazarlama çalışmalarının performansını takip etmemek
Hizmetiniz ne kadar kaliteli olsa da, iyi bir pazarlama stratejisi, yani iyi bir sunum olmadan istenen başarıya ulaşmak mümkün olmayacaktır. Sağlık turizmi eğitiminde güçlü bir pazarlama stratejisi oluşturmanın yollarını öğrenebilir, sağlık turizmi işinizde başarıya ulaşabilirsiniz.
